De 'Dali': het belang van handelsrecht in maritieme geschillen

Jasmine Pinas, 8 augustus 2024

Op 26 maart 2024 voer containerschip de ‘Dali’ tegen een brug bij Baltimore. De Francis Scott Key Bridge, een stalen brug van ongeveer 2500 meter lang, stortte in. Bij het instorten van de brug kwamen zes mensen om het leven. Zij werkten op dat moment aan de weg die over de brug liep. Het stadsbestuur wilde de eigenaren van het vrachtschip voor de rechter slepen. Volgens het stadsbestuur was het schip ‘niet zeewaardig’ en de scheepsbemanning ‘incompetent’. De scheepseigenaren zouden daarom volledig aansprakelijk moeten worden gesteld. Deze zaak benadrukt de cruciale rol van het handelsrecht in het beslechten van geschillen in de maritieme sector.

Aansprakelijkheid

De beslissing van de burgemeester van Baltimore en zijn stadsbestuur om de Singaporese bedrijven Grace Ocean en Synergy Marine, respectievelijk de eigenaar en de scheepsmanager van de ‘Dali’, voor de rechter te dagen, komt als reactie op een voorstel van de advocaten van deze bedrijven eerder deze maand. Zij stelden voor om de financiële aansprakelijkheid van de twee bedrijven te beperken tot maximaal 43,6 miljoen dollar. Schade-experts hebben aangegeven dat het incident in Baltimore zou kunnen leiden tot de grootste verzekeringsclaim in de geschiedenis van de scheepvaart, met een bedrag dat in de miljarden dollars kan lopen.

Zeewaardigheid

Zeewaardigheid behelst in het kort alle voorwaarden waaraan een schip moet voldoen om een voorgenomen reis te volbrengen en passagiers, bemanning en lading zonder aanmerkelijke schade te vervoeren. Deze eis van zeewaardigheid vindt zijn grondslag in artikel 338 van Boek 8 van het Burgerlijk Wetboek. Of De ‘Dali’ zeewaardig was werd in twijfel getrokken door de stadbestuurders van Baltimore en hun advocaten. Zij stellen dat het schip bij vertrek uit de haven al ‘duidelijk niet zeewaardig’ was geweest, waardoor er sprake zou zijn van ‘criminele nalatigheid’.

Volgens verschillende bronnen hebben de advocaten aangegeven dat iemand met kennis van de situatie heeft gemeld dat de ‘Dali’ alarmsignalen heeft getoond, die zouden wijzen op een onbetrouwbare stroomvoorziening aan boord. Volgens de advocaten heeft de bemanning deze signalen niet onderzocht of opgelost. Dit leidt tot de conclusie dat de scheepseigenaren een niet zeewaardig schip het water hebben laten betreden.

Daarnaast geven de documenten aan dat de bemanning incompetent was en dat betrokken partijen hebben verzuimd de bemanning te trainen. Concreet bewijs ontbreekt echter om deze ernstige beschuldigingen te ondersteunen.

Belang handelsrecht in deze zaak

Handelsrecht speelt een cruciale rol in het reguleren van commerciële transacties en het oplossen van geschillen, zoals blijkt uit de casus van het containerschip ‘Dali’. Deze zaak laat het belang van handelsrecht op verschillende manieren zien.

Allereerst biedt handelsrecht een gestructureerd kader om de verantwoordelijkheden en verplichtingen van de betrokken partijen vast te stellen. Dit wordt ook wel het rechtszekerheid beginsel genoemd. In het geval van de 'Dali' helpt het bij het bepalen wie aansprakelijk is voor de schade aan de Francis Scott Key Bridge en de verstoring van de havenactiviteiten. Zonder duidelijke regels zou het veel moeilijker zijn om de schuldvraag te beantwoorden en de schadevergoeding te berekenen.

Daarnaast speelt handelsrecht een essentiële rol bij het regelen van schadeclaims en aansprakelijkheid. De schade door het incident met de 'Dali' kan leiden tot enorme verzekeringsclaims, wat het belang van een helder juridisch kader onderstreept. Het systeem zorgt ervoor dat schade op een eerlijke en georganiseerde manier wordt vergoed.

De internationale dimensie van handelsrecht komt ook naar voren in deze zaak. Nationaal recht volstaat veelal niet. De ‘Dali’-zaak, met betrokkenheid van Singaporese bedrijven en impact op een Amerikaanse stad, illustreert de noodzaak van internationale overeenstemming in handelsrecht.

Conclusie

De zaak van de ‘Dali’ benadrukt de rol van handelsrecht in internationale scheepsvaartgeschillen. Het handelsrecht biedt een kader voor het vaststellen van verantwoordelijkheden van aansprakelijkheid en het reguleren van schadeclaims. De impact van de situatie met de ‘Dali’ toont aan hoe handelsrecht helpt bij het beheersen van grote verzekeringsclaims en het garanderen van een schadevergoeding. Daarnaast onderstreept deze zaak het belang van de internationale dimensie die het handelsrecht biedt.