Non-conformiteit bij de aanschaf van een mobiele telefoon


Tijn de Gans, 28 april 2022


Mobiele telefoons: tegenwoordig niet meer weg te denken uit onze samenleving. Stelt u zich eens voor dat u tevreden de winkel uitloopt, met een mobiele telefoon die u net heeft gekocht. Na één week het toestel gebruikt te hebben, lijkt hij niet meer op te laden. Wat u ook probeert, het toestel lijkt nergens meer op te reageren. U besluit terug te gaan naar de winkel met de mededeling dat uw nieuwe telefoon naar alle waarschijnlijkheid kapot is. U hoopt dat zij het toestel kunnen repareren of vervangen. Helaas komt u van een koude kermis thuis; uw toestel is niet te repareren en voor een vervangend model zult u moeten bijbetalen.


Consumentenkoop

Als eerste is het belangrijk om te kijken of er sprake is van een consumentenkoop. Om hieraan te voldoen moet volgens artikel 7:5 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek (hierna: BW) worden voldaan aan drie vereisten. Allereerst moet er sprake zijn van de koop van een roerend goed. Een roerend goed is een zaak die verplaatsbaar is. Een voorbeeld van een roerende zaak is een bed of een bank of, zoals in dit geval, een mobiele telefoon. Daarnaast dient de verkoper te handelen binnen het kader van zijn beroeps- of bedrijfsactiviteit. Dit betekent dat degene die u de telefoon heeft verkocht, deze verkoop moet hebben verricht tijdens zijn/haar werkuren en in naam van het bedrijf waarvoor hij/zij werkzaam is. Er is daarom niet voldaan aan dit vereiste wanneer u de telefoon van iemand privé heeft gekocht, zoals via Marktplaats (1). Als laatste is het van belang dat u, als koper, handelt voor doeleinden buiten bedrijfs- of beroepsactiviteit. Dat betekent dus dat u de telefoon koopt voor eigen (privé) gebruik.


Conformiteit (artikel 7:17 BW)

Na de vaststelling van een consumentenkoop moet er gekeken worden of de mobiele telefoon aan de overeenkomst beantwoordt. Dit betekent dat de telefoon de eigenschappen heeft die nodig zijn voor normaal gebruik van de telefoon en waarvan de koper de aanwezigheid niet behoefde te betwijfelen. Dit is per situatie anders. In de eerder geschetste situatie waarin de telefoon niet oplaadt is sprake van non-conformiteit. Het is vanzelfsprekend dat een mobiele telefoon in staat is opgeladen te kunnen worden. U had hier dan voor de aankoop van de telefoon niet aan hoeven twijfelen. U mag verwachten dat een pas gekochte telefoon naar behoren werkt. Er is echter geen sprake van non-conformiteit, wanneer u de telefoon zelf verkeerd gebruikt heeft. Wanneer u het toestel heeft laten vallen en het gevolg daarvan is dat de telefoon niet meer oplaadt, spreken we niet meer van non-conformiteit.


Omgekeerde bewijslast

Wanneer u er binnen zes maanden na aankoop van uw telefoon achter komt dat deze kapot is, is er op grond van artikel 7:18 lid 2 BW sprake van een omgekeerde bewijslast. Het is dan aan de verkoper om te bewijzen dat het niet zijn schuld is dat het toestel kapot is, maar de uwe. Na zes maanden ligt de bewijslast echter bij u. Dat betekent dat u na zes maanden zelf zal moeten bewijzen dat het niet uw schuld is dat het toestel kapot is.


Klachtplicht

De klachtplicht betekent, volgens artikel 7:23 BW, dat de consument (u dus) de plicht heeft om binnen een bepaalde tijd aan de verkoper te melden dat de telefoon kapot is.


De verkoper moet tijdig op de hoogte worden gesteld van het defect, anders is het eigenlijk niet meer mogelijk om hem aan te spreken op non-conformiteit van het product.


Aflevering, herstel of vervanging

Als er uiteindelijk aan de voorgaande stappen is voldaan, heeft u, op grond van artikel 7:21 BW, in principe drie opties: aflevering van het ontbrekende, herstel van de zaak of vervanging van de zaak. Voor herstel of vervanging van de zaak geldt wel dat dit redelijk moet zijn.


Het kan voorkomen dat, wanneer u de verkoper heeft gevraagd om herstel of vervanging, hij dit alsnog niet binnen een redelijke termijn doet. In dat geval heeft u het recht om herstel door een derde (een ander bedrijf, zoals een reparatiebedrijf) uit te laten voeren. De kosten die u dan hiermee maakt kunt u verhalen op de verkoper.


Ontbinding of prijsvermindering

Het kan mogelijk zijn dat herstel of vervanging niet mogelijk is of niet van de verkoper gevraagd worden. U heeft dan alsnog twee mogelijkheden:

  1. U kunt de overeenkomst ontbinden. Dat betekent dat u de koop van de telefoon ongedaan maakt. Dit is niet mogelijk wanneer dit niet rechtvaardig is. Dat betekent dat wanneer er sprake is van een kleine afwijking aan de telefoon, de overeenkomst niet ontbonden kan worden. In de eerder geschetste casus is het dus wel mogelijk. U zult uw telefoon terug moeten geven aan de verkoper, maar in ruil hiervoor krijgt u wel het aankoopbedrag terug.
  2. Het is ook mogelijk om de prijs te laten verminderen. Bij heftige gebreken kan de prijs meer verminderd worden dan bij minder heftige gebreken. Denk hier bijvoorbeeld aan een telefoon die nog wel oplaadt, maar minder snel dan normaal.


Refurbished model

Het kan overigens ook mogelijk zijn dat de verkoper u, in plaats van een nieuw toestel, een zogeheten refurbished toestel aanbiedt. U hoeft hier geen genoegen mee te nemen. In bestaande jurisprudentie heeft de rechter bepaalt dat een refurbished toestel niet volstaat in het geval van non-conformiteit van een telefoon. Ook bestaat er rondom de non-conformiteit van een telefoon een Europese richtlijn. Over deze richtlijn heeft het Hof van Justitie zich uitgesproken. Het Hof stelt, net zoals de eerdergenoemde rechter, dat een consument het aanbod van een refurbished model niet hoeft te accepteren.


Conclusie

Om in het geval van een kapotte mobiele telefoon in aanmerking te komen voor compensatie, moet u dus voordat u recht heeft op die compensatie eerst aan een aantal voorwaarden voldoen. Er moet namelijk sprake zijn van een consumentenkoop, non-conformiteit, en u moet een klacht indienen. Wanneer u hieraan voldoet, heeft u recht op: aflevering, herstel, vervanging, ontbinding of prijsvermindering.


1. Uiteraard is het mogelijk dat een professionele verkoper iets aanbiedt via Marktplaats, maar in dit geval gaat het over een particuliere verkoper.