Wat kunt u doen als u schade lijdt door een gebrekkig product?


Sissi Huys, 30 mei 2022


Het kan wel eens gebeuren dat u een product koopt dat kapot blijkt te zijn. In sommige gevallen kunnen deze producenten zelfs schade veroorzaken. Stelt u zich voor: u heeft een nieuwe elektrische grasmaaier gekocht. Als u de grasmaaier wil uitproberen komt u er achter dat deze niet goed functioneert en schade heeft aangericht aan uw grasmat. U zal de grasmat moeten vervangen, dus u zou graag uw schade vergoed willen zien. Wie kunt u hiervoor aanspreken?


De verkoper

Als u als consument een grasmaaier koopt bij een professionele partij, valt dit onder het begrip consumentenkoop uit artikel 7:5 van het Burgerlijk Wetboek (hierna: BW). Als u de grasmaaier bijvoorbeeld via Marktplaats koopt, valt dit niet onder de regeling consumentenkoop. U kunt dan toch op basis van de koopovereenkomst een beroep doen op wanprestatie uit artikel 6:74 BW. U kunt dan de schade aan de grasmat vergoed krijgen, omdat de schade is veroorzaakt door de wanprestatie. Er moet in dat geval sprake zijn van een toerekenbare tekortkoming van de verkoper, bestaande uit het leveren van een kapotte grasmaaier. Een toerekenbare tekortkoming is het niet voldoen aan de overeenkomst, behoudens overmacht. Het gebrek van een product komt in beginsel voor rekening van de koper, tenzij hij het gebrek niet kende of behoorde te kennen. Dat verkoper het gebrek niet kende of behoorde te kennen wordt alleen in bijzondere gevallen aangenomen. Omdat de schade aan uw grasmat gevolgschade betreft, is het niet nodig om eerst een ingebrekestelling naar de verkoper te sturen.


Onder de regeling van consumentenkoop zijn uw rechten echter beter beschermd, omdat u een betere bewijspositie heeft en meer remedies tot uw beschikking. Onder deze regeling kunt u bij de verkoper terecht als het product dat u heeft gekocht niet beantwoordt aan de koopovereenkomst volgens artikel 7:17 BW. Als u de grasmaaier niet kan gebruiken op de manier waarvoor het is bedoeld, zou u kunnen stellen dat de grasmaaier niet aan de koopovereenkomst beantwoordt. Het gaat hier strikt genomen niet om gebrekkigheid, maar om non-conformiteit. Volgens lid 2 van artikel 7:18 BW wordt bij een consumentenkoop vermoed dat de zaak non-conform is, indien de afwijking van de overeenkomst zich binnen 6 maanden na de aflevering openbaart. Op grond van artikel 7:21 BW kunt u herstel of vervanging van de kapotte grasmaaier eisen. Voor de schade aan de grasmat kunt u een beroep doen op artikel 7:24 BW, welke een recht op schadevergoeding geeft. Als de verkoper echter niet wist of behoorde te weten dat de grasmaaier kapot was, vindt op grond van lid 2 van artikel 7:24 BW kanalisatie naar de producent plaats. Dit houdt in dat u niet de verkoper, maar de producent van de grasmaaier moet aanspreken.


De producent

U kunt er ook voor kiezen om direct te producent aan te spreken. De producent is volgens artikel 6:187 BW de fabrikant van het eindproduct of van een onderdeel of degene die zich als producent presenteert door zijn naam, merk of logo aan het product te verbinden. Op Europees niveau is de Richtlijn Productaansprakelijkheid in het leven geroepen, met als doel om consumenten te beschermen tegen schade door gebrekkige producenten. Volgens artikel 6:185 BW heeft u recht op schadevergoeding als u schade lijdt door een gebrekkig product. Op grond van artikel 6:188 BW ligt op u de bewijslast om de volgende zaken aan te tonen bij de rechter: het gebrek, de schade en het causaal verband tussen het gebrek en de schade. U moet wel de producent aanspreken binnen 10 jaar nadat het product op de markt is gebracht, anders vervalt op grond van artikel 6:191 lid 2 BW uw recht op aanspraak op grond van de productaansprakelijkheidsregeling. U kunt dan nog wel de verkoper aanspreken of de producent op grond van de onrechtmatige daad in artikel 6:162 BW.


Gebrek

Een product is gebrekkig zoals bedoeld in artikel 6:186 BW als het niet de veiligheid biedt die men daarvan mag verwachten. Het gaat hier om de redelijke verwachting van het grote publiek. Hierbij moet rekening worden gehouden met de presentatie van het product, het redelijkerwijs te verwachten gebruik en het tijdstip waarop het product werd uitgebracht. Men zou bijvoorbeeld in redelijkheid mogen verwachten dat een grasmaaier niet de hele grasmat sloopt bij normaal gebruik. In dat geval is de grasmaaier gebrekkig.


Schade

Op grond van artikel 6:190 BW moet producent de volgende schade vergoeden: overlijdens- of letselschade of schade aan privézaken vanaf een waarde van 500 euro. De schade aan de grasmat zou dan meer dan 500 euro moeten bedragen, anders kunt u geen beroep doen op de productaansprakelijkheidsregeling. U zou in dat geval wel de verkoper kunnen aanspreken op grond van artikel 7:24 BW, er vindt dan namelijk geen kanalisatie naar de producent plaats. U zou ook de producent kunnen aanspreken op een andere grondslag: de onrechtmatige daad in artikel 6:162 BW. De producent heeft zich dan onrechtmatig gedragen door een gebrekkig product op de markt te brengen. U moet dan schuld van de producent aantonen. Het is in dat geval makkelijker om de verkoper aan te spreken op basis van non-conformiteit.


Causaal verband

U moet vervolgens aantonen dat er een causaal verband bestaat tussen het gebrekkige product en de schade. Het gaat hier om een condicio sine qua non-verband. Dit houdt in dat de schade niet zou zijn opgetreden zonder het gebrekkige product. U moet dus stellen dat uw grasmat niet kapot zou zijn gegaan als u niet de gebrekkige grasmaaier had gebruikt.


Verweren van de producent

De producent is niet aansprakelijk voor uw schade als deze zich met succes kan beroepen op een van de verweren genoemd in artikel 6:185 BW. De producent is niet aansprakelijk indien:

  1. hij het product niet heeft uitgebracht;
  2. het aannemelijk is dat het gebrek dat de schade heeft veroorzaakt, niet bestond op het tijdstip waarop hij het product werd uitgebracht en dus later is ontstaan;
  3. het product niet met winstdoeleinden of professionele doeleinden is;
  4. het gebrek een gevolg is van het feit dat het product in overeenstemming is met dwingende overheidsvoorschriften;
  5. het voor de producent onmogelijk was het bestaan van het gebrek te ontdekken; of
  6. het gebrek een gevolg is van de grondstof van het product of instructies die door een andere fabrikant zijn verstrekt.


De producent moet bewijzen dat hij aan het verweer voldoet als hij daar een beroep op doet. Over het algemeen worden deze verweren niet snel aangenomen.


Conclusie

Als u schade lijdt door een gebrekkig product, kunt u de schade verhalen op de verkoper of de producent. U kunt schadevergoeding vorderen van de verkoper als het product non-conform is. U kunt schadevergoeding vorderen van de producent als het product gebrekkig is. Meestal kunt u kiezen wie u wil aanspreken voor de schade. De verkoper kan dan eventueel een beroep doen op de kanalisatieregeling naar de producent. Als de verkoper echter wist of behoorde te weten van het gebrek of als uw schade zaakschade onder de 500 euro betreft, moet u de verkoper aanspreken.


Heeft u een vraag over schade door een gebrekkig product, of een andere juridische vraag? Kom dan gerust een keer naar een van onze spreekuren!